Per quanto riguarda i vocaboli, ve ne sono di albanesi, la cui radice si trova nella lingua ebraica. Ne riferisco parecchi:

 Giuseppe Crispi

Giuseppe Crispi (1781-1859)

Bal, in caldaico significa cuore, animo, quasi con una trasposizione di lettere dall’ebraico leb. In albanese bal(l) propriamente è la fronte, il capo, sede dell’anima.

Bar – figlio, in caldaico, beri fili mi Prov. 31. 2. Gli Albanesi dicono bir - figlio, biri - il figlio.

Bara – campagna, in caldaico. In albanese bar vuol dire erba, che è ancora più simile a bar = frumento in lingua ebraica.

Barâ – creò, e in albanese bërë - fatto.

Bana – edificò, costruì, assomiglia a bën - edifica, fa.

Achan – tenne, e nel participio meachen , in albanese me vet chenë - che si tiene da se stesso.

Barach – benedisse, e nel participio pahul, beruch, e in albanese per metatesi becuer - benedetto.

Kever – sepolcro dal verbo kavar, in albanese var.

Ise – è, in albanese isc - era.

Remija – falsità, fallacia, in albanese erremia - menzogna.

Gebar – uomo, in albanese bur(a).

Bach – in te, da cui forse l’albanese basch - insieme, con te.

Hotam – quelli, in albanese hatà quelli.

Sciucha – inclinarsi, propendere, verbo che si usa per indicare una cosa che va ad estinguersi, per esempio beta mavet el sciucha chi. In albanese si direbbe vete të sciuchet stpia e tii, cioè: va a perdersi, o ad estinguersi la sua discendenza.

Jarâ – precipitò, gettò, cadde, in albanese ra - cadde.

Pat – bucella, mipitò de la bucella ejus, in albanese pita (una specie di pane).

Scetija – pozione, bevanda, in albanese etija - la sete.

Questi altri vocaboli caldaico–ebraici hanno una certa somiglianza con termini albanesi, quantunque i primi sembrino quasi essere causa dei secondi:

Derech – via, strada, in albanese deer - porta, via della casa.

Zina – lo scudo, ma in caldaico può tradursi con freddo, in albanese: zin - freddo.

Chapar - scavo, in albanese chapn - aprirsi, spaccarsi.

Kasc – stipula, strame, in albanese casct - paglia.

Macharesciat – zappa o vomere ; gli Albanesi, per contrazione, dicono sciat.

Non poche altre parole ebraico – albanesi potrei aggiungere a queste, se non temessi di infastidire il lettore dilungandomi troppo su questo argomento.

Tratto dal libro Memoria sulla lingua albanese dell’autore Giuseppe Crispi

18 Commenti

  1. "Therefore, I feel I am entitled to assert not only that Hebrew is Greek, but also that it is as Greek as Homer." (Joseph Ezekiel Yahuda)

    RispondiElimina
  2. Kjo teorikisht është e mundshme, sikurse është e mundshme, përsëri teorikisht, që unë të rrjedh nga një planet, përndryshe pak i njohur, i yllit Epsilon të Eridanit. Hebraishtja e Biblës dhe shqipja e sotme u përkasin universeve të ndryshme: jo vetëm që shqipja është gjuhë e familjes indo-evropiane ndërsa hebraishtja gjuhë semitike; por edhe ngaqë shqipja është gjuhë moderne, ndërsa hebraishtja e Biblës ka qenë folur e shkruar mijëra vjet më parë.. Unë vetë mendoj se nuk ka arsye për të krahasuar drejtpërdrejt hebraishten me shqipen, përveçse në kuadrin e një krahasimi të indo-evropianishtes me gjuhët semitike, ose përndryshe për të parë nëse shqipja ka ndonjë fjalë hebraike, ose hebraishtja ndonjë fjalë shqipe. Kujt i ka vajtur mendja të hamendësojë lidhje midis shqipes së sotme dhe hebraishtes biblike? Jo shkencëtarëve.

    RispondiElimina
  3. Salve al redattore, originale la mossa di scrivere le parole albanesi secondo la grammatica fiorentina (italiana) e non secondo l'ostica grammatica artificiale albanese che però anche gli albanesi della diaspora rinascimentale ormai adottano da anni. Il risultato è che, per quanto mi riguarda, avendo imparato la grammatica artificiale odierna non mi ci ritrovo proprio a leggere la lingua albanese scritta secondo la grammatica fiorentina. "Gluha arbereshe" come lo scriveresti secondo la grammatica italiana, "gegliua arbresc"? Ma gli albanesi nati in Albania e che magari hanno frequentato la scuola in Albania, e non sono dei professori, capirebbero cosa c'è scritto?
    Ultima cosa sig. redattore, in Albania o tra gli albanesi della diaspora c'è chi preferirebbe che la lingua venisse scritta in altro modo?
    Saluti
    Davidh

    RispondiElimina
  4. @Davidh:
    la scelta di scrivere le parole albanesi è stata dell’autore e cioè di Giuseppe Crispi. Io non ho cambiato niente per non alterare lo spirito originale dell’opera. Credo che l’autore abbia fatto una simile scelta perché il libro è stato pubblicato nel 1831, e in quell’anno la lingua albanese non aveva un alfabeto suo. Lo avrebbe avuto solo nel 1908 con il congresso di Manastir.
    Per quanto riguarda alla sua domanda c'è chi preferirebbe che la lingua venisse scritta in altro modo, non le so rispondere. Posso dare un mio parere personale. Io personalmente preferisco l’albanese “standard” . Spero di essere stato d’aiuto.
    Elton.

    RispondiElimina
  5. @ banorit të yllit Epsilon të Eridanit:
    Të thuash që gjuha shqipe është një gjuhë moderne për mendimin tim personal jo vetëm që është një gabim i madh, por dëshmon që ju nuk njihni aspak historinë e gjuhës sonë.
    Një personazh si Zef Krispi, që ka qënë nxënës i Nikoll Ketës, që njihte gjuhen hebreje, greke antike, dhe shqipe e italiane dhe ndoshta ndonjë gjuhë tjetër, dhe që ka botuar këtë studim të tijin në moshën 50-vjeçare sipas jush nuk ishte shkencëtar? Mund të më thoni ju lutem se kë quani shkencëtar ju?

    RispondiElimina
  6. @"elton":

    Unë hebraisht nuk di, as më premton koha ta mësoj, por disa gjëra për shqipen kujtoj se i kam studiuar nga afër. Prandaj ato që sjell Krispi më duken krejtësisht pa bazë, dhe të tilla që mund ta bëjnë lexuesin të mendojë se historia e gjuhës është një koleksion i hatashëm budallallëqesh.

    Nga ana tjetër, krahasimet që përmend Krispi nuk janë të kësaj natyre; por më tepër gjeste diletantësh vanitozë, të cilat nuk kanë shumë të bëjnë me shkencën e historisë së gjuhës dhe etimologjinë.

    Kësi mistifikimesh po përhapen si murtaja, duke korruptuar dijen dhe duke u shndërruar në vatra të budallallëkut kombëtarist. Këto janë si “studimet” që janë përkthyer e botuar kohët e fundit, prej autorësh që ndjekin metoda kërkimore joshkencore ose alkimistësh të albanologjisë: Zacharia Mayani, Nermin Vlora Falaschi, Robert d’Angély, Aristidh Kola, Giuseppe Catapano, Petro Zheji, Niko Stylos...

    Librat e tyre botohen dhe bien në duar të fëmijëve, ushqejnë me tagji forumet e Internetit dhe sidomos mitin kombëtarist të nëpërkëmbjes (ose të shkëlqimit antik të shqiptarëve/ilirëve/pellazgëve).

    E keqja më e madhe, madje fatkeqësia, është se historia e shqipes, së lashtë dhe të re, është kaq instruktive në vetvete dhe kaq e pasur me të dhëna për historinë e kulturës shqiptare dhe të shqiptarëve vetë, sa nuk ka nevojë të kuturisesh në aventura të tilla hebraike, ose etruske, ose egjiptiane, për t’u mahnitur. Mjaft të mendosh se vetëm nëpërmjet rindërtimit të historisë së fjalëve, huazimeve të shqipes nga gjuhë të tjera, dhe ndryshimit të formave gramatikore e shpërndarjes së formave dialektore, mund të plotësosh shumë mungesa që lidhen me dokumentimin e shqipes vetë dhe të shqiptarëve në histori. Për shembull, edhe vetëm fakti që në emrin e qytetit Pukë jeton fjala latine publica (meqë atje kalonte rruga “publike”), të thotë kaq shumë për statusin e atyre trojeve, sot të izoluara, brenda Perandorisë Romake.

    Një nga arsyet që unë irritohem me metodat jokonvencionale të analizave gjuhësore historike të shqipes është se këto i shpërfillin krejt arritjet e deritanishme të shkollës historike-krahasuese. Në fusha të tilla si gjuhësia metoda është gjithcka. Jo vetëm kaq, por këta të vetëshpallur kërkues shtigjesh të reja nuk përfillin as njëri-tjetrin. Nga ana tjetër, një ide nuk mjafton të jetë e re për të qenë shkencore; duhet të plotësojë disa kritere elementare. Për shembull, një arsye pse hipotezat për prejardhjen pellazgjike të shqipes nuk janë shkencore ka të bëjë me atë që pellazgjishtja është madhësi e panjohur. Kjo nuk do të thotë që shqipja nuk rrjedh nga pellazgjishtja, por vetëm që, sot për sot, hipoteza në fjalë nuk i përket shkencës, por fantazisë.

    Historia e gjuhës shqipe ka 200 vjet që studiohet në mënyrë serioze, në gjithë botën. Nëse dikush dëshiron ta revolucionarizojë krejt, gjëja e parë që duhet të bëjë është të shqyrtojë, në mënyrë kritike, ç’është thënë deri tani. Argumenti se rezultatet e deritanishme janë të gabuara, prandaj nuk ia vlen të shqyrtohen, është vetvetiu antishkencor; aq më tepër që metoda historike-krahasuese ka dhënë rezultate absolutisht shkencore, duke parashikuar forma të vjetra të cilat më pas janë zbuluar vërtet në gjuhë.

    Nëse ka njerëz që interesohen për këto gjëra fantalinguistike dhe duan të kalojnë kohën ose të shpenzojnë pasuri për t’i kultivuar e për t’i përhapur, kjo është punë e tyrja dhe s’ka kush të drejtë t’i pengojë; por këto aventura nuk duhën vënë në një plan me përpjekjet e mirëfillta dhe racionale të të gjithë atyre që shpresojnë se, edhe albanologjia i ka mundësitë për t’iu qasur së vërtetës me anë të metodës shkencore.

    RispondiElimina
  7. " që unë të rrjedh nga një planet, përndryshe pak i njohur, i yllit Epsilon të Eridanit"

    Kjo eshte gjuha tipike e ketyre Vehb- shqiptareve, ose ndryshe t'njohur ne Shqiperi si antishqiptaret me te terbuar te fundit te vargut. Mbuluar me nje arsimim falls te universiteteve marksiste-leninste te Tiranes. Mbushur persebrenshemi prej kompleksitetit te Vllaho-Çobanit me Jo-histori-jogjuhe-jo shtet- -johistori.E vetmja menyre shkencore e tyre eshte te mohojne gjithçka reth gjuhes Shqipe, pa menduar gjate se me ke kane te bejne, me shkencetare, gjuhetare, apo me professor si Giuseppe Cripsi, professore di lettere greche nella Regia Università degli studi di Palermo dhe “Il Rettore del Collegio dell Colonie Greco-Albanese di Sicilia”.Per te qene te nderashem me te vertete, ka ekzistuar vetem nje koloni ne Sicilia, kolonia Albanese. Pjesa tjeter qe quhet GREKE, kurre nuk eshte pare atje, ashtu sikurse kurre nuk eshte pare ne Ballkan ndonjihere.
    Crispi shkruan: “Io stabilisco, come certo, che il significato delle parole debbe fissar le forme nelle lingue, e poi le forme già stabilite regolar deono il significato. Ed in effetto li primi grammatici altro non fecero, se non se dal senso delle parole determinare le desinenze mercè dell'analogia, e così fondarono le regole principali, che risguardano le cadenze dei nomi, e le inflessioni dei verbi. Le grammatiche poi formate servirono di guida agli uomini per intender le parole, e cominciaron le forme a dominare i significati, laddove prima furono i significati, che dominaron le forme”.
    Se pari, keto nderhyrje memory lapses,nuk perbejne n'do'nji shqetesim, sepse nuk jane as ne nji me nji mije me çka ka shkruajt Crispi. Njerezia njerez jane, mirepo humbja e kujteses historike t'kombeve veçse sa zgjerohet dhe çklyhet me njerezit e ketij formimi.
    Ne shtese tek deshira e tyre utopike “humbjes e kujteses”, semundja e tyre kercen me arsyetime te luajturish duke u perpjekur te na THOTE ç’ka ndodhur ME GJUHEN SHQIPE , pa vendosur me pare para syve fjalet-fakte te gjuhes Shqipe.
    Shkenca nuk behet me njerez te cilet edhe pse jane bisedues te jashtezakonshem, edhe pse ndoshta nga planeti i Syrit, shpesh nuk mund te mendojne te pakten nje fjale ose nji fjali ne menyre shkencore.
    A.I

    RispondiElimina
  8. Rreshtat e meposhtme janë shkeputur nga Libri "Zogjte" i Aristofanit

    Ἡρακλῆς
    τὸ σκῆπτρον ἀποδοῦναι πάλιν ψηφίζομαι
    τούτοις ἐγώ.

    Ποσειδῶν
    καὶ τὸν Τριβαλλόν νυν ἐροῦ.

    Ἡρακλῆς
    ὁ Τριβαλλός, οἰμώζειν δοκεῖ σοι;

    Τριβαλλός
    σαυνάκα
    βακταρικροῦσα.

    Ἡρακλῆς
    φησί μ᾽ εὖ λέγειν πάνυ.

    Herkuli, arrin ta kuptoj pergjigjen e Triballit:

    σαυνάκα βακταρικροῦσα.

    ai e interpreton:

    φησί μ᾽ εὖ λέγειν πάνυ.

    THOTE, ME U THENE BASHKE.

    Ndersa Tribali:
    σαυνάκα βακταρικροῦσα=Saunaka Baktarikrousa=
    sa (per) un(mua) ka me u krye bashke=bashkarisht
    *krousa=creare
    *baktari=baskarisht=insieme
    *una= io,me
    *sa=quanto
    Z.S

    RispondiElimina
  9. @ banorit të yllit Epsilon të Eridanit:
    Nuk dua aspak të hyj në polemikë me ju. Po askush nuk ta ka borxh që të vish këtu e të vjellësh vrer e të ofendosh, meqënëse më more për “fëmijë që ushqej me tagji forumet e Internetit”. Por një gjë të fundit dua që tua them: në listën e “diletantëve vanitozë dhe vatrën të budallallëkut kombëtarist” siç e quani ju duhet që të shtoni edhe vëllezërit Frashëri, Vaso Pashën , Jani Vreton etj. Këta kanë qenë komponentët kryesorë të Rilindjes Kombëtare dhe kanë shkruar libra e studime mbi temat e Gjuhës shqipe, Pellazgët etj. Të falenderoj sepse ju më hapët sytë, unë deri më sot i njihja për atdhetarë, shkencëtar publicist por na paskan qenë vetëm disa” diletantë vanitozë”.
    Mbeç me shëndet.
    Elton.

    RispondiElimina
  10. Elton,

    Mos u lodh kot.Nuk po du me t’dal zot ketu,se mir i’njof dhe boll’di,por si puna tij nuk marrin vesht me fjal, lypin t’jera gjana..Bo me ken ky blog e jemja, ja kisha shi komentet ktyne trimave qi hyjn ne kyt blog veq me shti vrer. Na him ne kyt blog si SHQIPTAR me komentu per mir e ja me nigju pislleqet e ktyne pisave qi e kan inatin me vandin q’man emnin SHQIPERI.

    RispondiElimina
  11. In "greco", la parola / πλουτος / plot-os significa "ricco"; è al di là di ogni dubbio, che il ricco è colui che c’ha /plot/ pieno,( 'pieno di ricchezze),non gli manca manca niente. I "greci" usavano / πλουτος / plot-os, La radice e’ la parola della lingua Albanese “plot”(pieno), che riconettessi anche con il latino “plenus” ed alcuni derivanti medievali delle lingue delle Chiese (modern Greek,Russian,English,German, French,..), pero si vede chiaro che la parola “plot” ; plot-che contiene piu che puo, della lingua Albanese e molto piu vechio rispetto ai “ plotos and ” plenus”, (per chi capisce). La declinazione and la creazione dei concetti nuovi :
    plot>plot-os>plotus>1)plotus>pletus,2)plotus>plonus>plenus,3)plotus>plorus>plerus,4)…
    Kjo, sepse dikush donte të dinte sesi parashikon metoda fjalët që tashmë ekzistojne në gjuhët IE. Unë po shtoj edhe në gjuhët Jo Indo-Europiane , ku nuk përjashtohen dhe gjuhët semitike që metoda e krahasimit e Indo-Europianisteve i ka përcaktuar si familje të ndryshme. Mirëpo, konkluzioni nuk është nxjerrë me metodën e krahasueshmërise. Eshtë nje kyç-metode shkencore, ku percakton diçka tjeter formimet, ndersa comparative method vetem sa perdoret si evidince te dhënash të grumbulluara. Metoda krahasuese nuk është shkence. Eshtë një perpjekje empirike e natyrshme e njerëzimit për të njohur enigmen e gjuhës njerëzore duke krahasuar njesite gjuhesore ne rjedhjen e tyre historike te shkruar. Këta njerez ne i quajtem edhe gjuhetare per nje periudhe kohe te caktuar, njesoj si dikur kemi quajtur alkimistet magjistare, por kjo nuk ka shume rendesi dhe lidhje me çështjen. Metoda krahasuese ishte një rrugë popullore e domosdoshme ku sitoset fillimisht çdo concept i yni para se të inkuadrohet në shkencë ekzakte siç ka ndodhur më parë me matematiken,gjeometrinë, e të tjera. Gjuhësia ishte shume e vonuare me atë “metodë”, bazuar vetëm tek i thjeshti koncepti krahasues, megjithatë ajo ndihmoi jashtëzakonisht sepse akumuloi shumë evidence gjuhësore, kushti baze për kërkimin shkencor me PLOT kuptimin e fjalës.

    RispondiElimina
  12. Në librin e Lawrence O.Richard me titull “The Bible Reader's Companion”,ne faqen 430,ne pjesën INSIGHT,paragrafi i tretë lexojmë:

    “The Heb.word create /bara'/,is used only of God in the Qal stem in which it functions as a technichal theological term. Rather than mean “make samething out of nothing”,/bara'/ means to initiate an object...
    There are certain things that only God can give being to.He alone could fabricate the materiale universe and establish nature's proceses.He alone could shape male and female in His image and so lunch the human race......

    /Bara/ e gjuhes cifute është e lidhur me këto percaktime te gjuhes Shqipe;
    1.Foljen “bej*baj”,e cila ne format e sotme dialektore te gjuhes Shqipe e hasim ne: Çam /bi/,tosk/bër/, myzeqar /bej/,geg#1/baj/, geg#2 /boj/. Kemi ndryshimet fonetike dhe kodike te Shqipes:(r>n,a>e,e>ë,o>a>e>ë)
    2.Emrin percaktues të tokës bujqësore prodhuese /ar(ë)/,shq./ara/
    3.Format mbiemerore “e mbar-m*bar”, “e mbaruar=/e m*bar'-uar/.
    4. /bar/, emrin e përgjithshem te bimes qe mbin nga toka
    5. /barre/, përcaktimin e gruas shatzënë,grua me barrë.
    2./bark/,pjesa trupore nga e cila krijohet jeta.

    Shihet qartë që kemi lidhje shumë të ngushta dhe kodime të pastra konceptesh.

    RispondiElimina
  13. Hebrew is not a semitic language. It is an artificial language created on the basis of semitic "linguistics" to replicate the foundations of early Christianity and Judaism.

    RispondiElimina
  14. Nga një anë, indoevropianistet me shokë - ata që përfaqësojnë shkencën linguistike e që mburren me seriozitetin dhe 'palëkundshmërinë' e saj, na thonë se gjuhët janë në rregull si zhvillim sipas etimologjisë dhe sistemit të gjithëpranuar, nga ana tjetër kontroversitetet nuk kanë të sosur. Kush ka të drejtë? Dikush e dinte dje. Ndokush do e zbuloj dhe nesër.

    RispondiElimina
  15. Thelbi i asaj që jep Katerina Rexová me librin e saj “Klasifikimi i gjuheve Indeo-Europiane bazuar në të dhënat lexicostatistical”.
    Gjuhet e familjes jane rindertuar me zbatimin e metodologjisë se quajtur cladistik, bazuar tek te dhenat lexicostatistical te mbledhura nga Deyn. Tre metodat e ndryshme të kodifikimit karakterial japin: 1.Praninë e katër grupeve: përkatësisht,Balto-sllave, Romano-Gjermano-Celtic, Greko-Armene , dhe Indo-Iranian.;2.Pozicionin e paqëndrueshme të gjuhës Shqipe.Por ato tregojne edhe ekzistencën e mundshme të Balto-sllavo-Indo-Iranian("satem") dhe-Romano gjermano-Celtic + Shqip , ku Shqipja vendoset perseri ne pikepyetje.

    RispondiElimina
  16. Siamo consapevoli che la maggior parte del linguaggio è così difficile da capire, e la maggior parte di noi probabilmente assummiamo che abbiamo conosciuto solo l'apparenza di esso.
    I linguisti sanno molto poco la parola e la fonte della sua creazione. La nostra principale debolezza è che ancora noi interpretiamo le parole come un semplice segno, in una dimensione, e quindi creiamo singole teorie, metodi singoli, classifiche singole, e conclusioni singoli. Supponiamo che alcune parole sono determinate da suoni della natura (sound-symbol), alcuni altri con figure (picture-symbol), alcuni da idee (idea-symbol) e alcuni dalla loro combinazione, ma nessuno di noi accetta queste teorie, e nessuno di noi è anche in grado di capire che tutte quelle vie potrebbero avere lavorato insieme nel corso del tempo, e potrebbe avere creato un linguaggio dalla prima parola all'ultima. La classificazione delle lingue richiede la conoscenza delle fonti che hanno reso possibile la creazione delle parole, e, naturalmente, sono più di uno. Mettere insieme i pomodori con le mele solo perché sono di colore rosso, non significa che essi formano un unico gruppo con un solo nome.

    RispondiElimina
  17. I really love your website.. Pleasant colors & theme. Did you
    develop this website yourself? Please reply back as I’m planning to create
    my own personal website and want to know where you got this from or just what
    the theme is called. Appreciate it! payday loans locations
    Also see my website - Payday Loans

    RispondiElimina
  18. Mir mir , Po shiko naj tjeter aty ku je ti se ka te dalem fare boll , se me qen ktej asht ma mir ,edhe Po qe e 18 deri 22 mir ......si asht santi ? E ti si je

    RispondiElimina